Mag er een ‘arbitrageclausule’ in je arbeidsovereenkomst staan?

Bij het afsluiten van een contract wordt wel eens een arbitrageclausule overeengekomen. Wat houdt zo’n bepaling precies in en kan ze ook in je arbeidsovereenkomst staan? Kan je op het moment dat er een discussie ontstaat toch nog beslissen om ze via arbitrage te laten oplossen?

Waarover gaat het?

Als je met iemand een geschil hebt (bijvoorbeeld met je werkgever) en je kan het onderling niet oplossen, kan het gebeuren dat een van jullie beiden de discussie voorlegt aan de rechtbank. Een andere mogelijkheid bestaat er soms in om de zaak voor te leggen aan een of meerdere zogenaamde arbiters. Die doen dan een uitspraak over de discussie, net zoals de rechtbank dat zou doen, waarbij hun uitspraak dezelfde waarde heeft als een vonnis. Met een arbitrageclausule kan je overeenkomen dat een arbiter bevoegd zal zijn om eventuele latere geschillen te beslechten.

Verboden bepaling?

In de regel is het niet toegelaten om een zogenaamd arbitragebeding in een arbeidsovereenkomst in te lassen. Een dergelijke clausule zal nu eenmaal niet geldig zijn. Een uitzondering geldt voor een bediende van wie het jaarloon hoger is dan 72.402 euro (loongrens 2021) en die met het dagelijks beheer van de onderneming is belast of in een afdeling of bedrijfseenheid van de onderneming beheersverantwoordelijkheid heeft die kan worden vergeleken met die voor de gehele onderneming. In een dergelijke arbeidsovereenkomst kan wel een arbitragebeding opgenomen worden.

Later overeenkomen?

Zelfs als er geen geldig arbitragebeding in je arbeidsovereenkomst mag worden opgenomen kan je op het moment dat de discussie met je (ex-)werkgever ontstond nog altijd onderling overeenkomen om die voor te leggen aan een arbiter in plaats van aan de rechtbank. Zorg er dan voor dat je ook meteen aangeeft door wie of door welke instantie deze arbitrage zal gebeuren. Kies daarbij voor iemand met voldoende kennis van zaken of voor een betrouwbare organisatie met een goede reputatie.

Voor- en nadelen

Door een beroep te doen op een arbiter kan je wel eens sneller een uitspraak hebben dan als de zaak wordt voorgelegd aan de gewone rechtbanken. Hou er wel rekening mee dat er vaak zeer formalistische regels spelen voor de afhandeling van de zaak en dat arbitrage een dure aangelegenheid is.

Jan Roodhooft, advocaat