Dit is waarom je brein kritiek overdrijft (en wat je daaraan kan doen)

Heb je soms wel eens het gevoel dat kritiek van je collega’s extra hard lijkt aan te komen? Dat is normaal. Je brein heeft immers de neiging om kritiek te overdrijven. Dit is waarom.

Wie niets doet, kan niets misdoen. Ook op de werkplek is dat niet anders. Van zodra je met je collega’s aan de slag gaat, komt er dan ook vroeg of laat een moment dat je uit de één of andere hoek kritiek over je heen krijgt. Of die altijd terecht is laten we in het midden. De manier waarop je ermee omgaat, kan je echter wel controleren.

Loftrompet

Is het jou al opgevallen dat zelfs milde kritiek veel harder aankomt dan wanneer iemand de loftrompet over jou afsteekt? In de psychologie hebben ze daar zelfs een naam voor: positief-negatief symmetrie. Dat heeft volgens psychologen te maken met ons overlevingsinstinct dat zich meer op pijn, angst en onzekerheid lijkt te willen concentreren. Je lichaam en geest krijgen bij kritiek immers een signaal vanuit dat overlevingsmechanisme. Daar stelt zich een probleem omdat dit signaal vaak disproportioneel is. Je leven is op dat moment immers helemaal niet in gevaar.

Te hoog ingeschat

Wanneer je dat beseft en weet dat kritiek onvermijdelijk bij het leven hoort dan ben je al een stuk verder. Uiteraard mag je vanuit een gezond beoordelingsvermogen voor jezelf beslissen of die kritiek al dan niet gegrond is. Ook daar is het echter weer opletten geblazen. Onze tolerantiedrempel ligt wanneer het op kritiek aankomt immers vaak erg laag. Dat komt omdat we onszelf doorgaans een beetje hoger inschatten dan eigenlijk het geval is. Echt waar.

Koude douche

Trouwens, kritiek is op zich niet zo vreemd. Uit je kritiek, dan vel je eigenlijk een oordeel. En oordelen, dat doe je heel vaak op een dag. Eigenlijk vel je in bijna alles wat je doet binnen je dagelijkse routine een soort van waardeoordeel. Wanneer je een bad/douche neemt (het water is te warm, te koud), wanneer je je lunch verorbert (dat is best lekker of niet te eten) of wanneer je iemand nieuw ontmoet (dat is een leuk persoon of een onuitstaanbaar iemand). Besef dan ook dat kritiek en oordelen een onvermijdelijk aspect is van de dagelijkse omgang met je collega’s. Tot slot: bekijk het misschien ook eens van een andere kant. Iemand die kritiek op jou heeft, dat is vaak een bewijs van belangstelling. Goed voor jou dus.

Pascal Dewulf